Türkiye’de cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinin 3 Kasım 2019 yerine 24 Haziran’da yapılması kararı, ABD basınında geniş yer buldu.
Amerikan medya organları, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın defalarca erken seçim yapılmayacağını söylemesi nedeniyle alınan kararın “şaşırtıcı olduğu” ancak seçimlerin sonucunun sürpriz niteliği taşımayacağı konusunda hemfikir görünüyor.
ABD basınının dikkat çektiği bir diğer nokta da bu seçimlerle birlikte yeni sistemin yürürlüğe girecek olması ve Erdoğan’ın gücünü pekiştireceği yönünde.
Amerikan basınındaki yorumların bazıları şöyle:
PBS: Erdoğan Türkiye’yi gafil avladı
ABD’de kamu yayıncılığı yapan PBS, Erdoğan’ın erken seçim kararıyla Türkiye’yi “gafil avladığını” yazdı ve haberinde şu değerlendirmelere yer verdi:
“Ancak bu karar, otoriterleşme eğilimleri göstermekle eleştirilen Erdoğan’ın, Afrin’e yönelik başarılı askeri operasyonun ardından giderek artan milliyetçi duyguları, ekonominin sıkıntıya girebileceği yönündeki uyarıların hayata geçmesi öncesinde oya çevirmesine yardımcı olacak.
“Bu karar ayrıca, henüz birçoğu Erdoğan’ın karşısına çıkaracakları adayı belirlememiş olan muhalefet partilerinin de yarışa çok dezavantajlı bir şekilde başlamasını sağlıyor.”
New York Times: Cumhurbaşkanı için doğru bir zamanlama
ABD’nin önde gelen yayınların New York Times da, “Erdoğan gücünü pekiştirmek için erken seçim çağrısı yaptı” başlıklı haberinde, bu kararın cumhurbaşkanı doğru bir zamanlamada alındığını belirterek, şu yorumları yaptı:
“Yaklaşık yüzde 40 ile ülkenin en beğenilen siyasetçisi olmayı sürdüren Erdoğan’ın bu ani kararı, hem Türkiye’nin kendi iç siyasetinin hem de uluslararası eğilimlerin Erdoğan’ın otokratik tarzının lehine olduğu bir dönemde doğru zamanlamayı tutturmak istermiş gibi görünüyor.
“Bu seçimler, Türkiye’nin cumhurbaşkanının daha da fazla yetki sahibi olduğu, başbakanlık makamının lağvedildiği ve parlamentonun yetkilerinin azaltıldığı başkanlık sistemine geçişini de öne çekmiş olacak.
“Erken seçimlerin bir diğer amacı da siyasi muhalefeti zayıflatmak gibi görünüyor.”
WSJ: Erdoğan bir kumar oynuyor
ABD’nin en çok satan gazetesi Wall Street Journal da bu kararı “kumar” olarak nitelendirdi:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan, rekor ekonomik büyümenin devam ettiği bir dönemde bir kez daha seçilmesine yardımcı olma ihtimali bulunan bir kumar oynayarak, seçimleri bir yıldan daha uzun bir süreliğine erkene çekti.
“Yeniden seçilmesiyle birlikte Erdoğan da geçen yıl düzenlenen referandumda kılpayı kabul edilen yeni düzenlemelerle çok geniş yetkilere sahip bir cumhurbaşkanı olacak.
“Türkiye’nin siyasi ortamına 10 yılı aşkın bir zamandır egemen olan Erdoğan’ın bu kararı, daha önce Kasım 2019 olarak planlanan cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerini öne çekme gibi bir planı olmadığı yönündeki açıklamalarından dolayı sürpriz bir gelişme oldu.”
Washington Post: Ekonomik sinyaller de kararda etkili olabilir
Washington Post gazetesi de Erdoğan’ın erken seçim kararıyla genişletilen yetkilerini birkaç ay içinde kullanmaya başlamasının önünü açıldığı yorumu yaptı:
“Televizyonlardan canlı yayınlanan konuşmasında Erdoğan, Türkiye’nin Suriye ve Irak’ta PKK’ya yönelik mücadelesinin devam ettiği bir dönemde ‘belirsizliklerle’ karşı karşıya olduğunu ve bu seçimlerin ülkeyi “daha güçlü ve etkili” hale getireceğini söyledi.
“Ancak analistler, ekonomiden gelen kötüleşme sinyalleri nedeniyle Erdoğan’ın seçim takvimini öne çekmiş olabileceğini söylüyor.
“Erdoğan, geçen yıl referandumda kılpayı kabul edilen hükümet sistemi çerçevesinde çok geniş yetkilere sahip olmaya hazırlanıyor.
Bu değişiklikle başbakanlık makamı lağvediliyor ve parlamento da zayıflatılıyor.
“Her ne kadar erken seçim söylentisi bir süredir dile getiriliyor olsa da, kısmen Erdoğan’ın daha önceki açıklamalarında seçimlerin tarihinin değiştirileceği iddialarını reddetmiş olmasından dolayı bu açıklama ve bu kadar erken bir tarih olması Türk siyasetini hazırlıksız yakaladı.”
