Çin’de Spor Ekonomisi

Üyesi olduğum Uluslararası Spor Ekonomistleri Birliği faaliyetlerini, 2005 yılından bu güne kadar yakından takip etmeye çalışmaktayım; kısa adı IASE (International Association of Sports Economists ) olan birlik, Temmuz 1999’da Limoges (Fransa )’da Spor Hukuku ve Ekonomisi Merkezi (CDES Merkezi de Droit et d’Economie du Sport) girişimi üzerine kurulmuştur. Merkezi Paris’de bulunan, birliğin kurucuları ve onursal üyeleri arasında dünyaca ünlü spor ekonomistleri, akademisyenlerinden; Wladimir Andreff, Rodney Fort, Stefan Szymanski, Placido Rodriguez gibi isimler bulunmaktadır. IASE nin mevcut başkanı Dr Joel MAXCY’dir. IASE nin kısaca temel amacı ekonomik çoğulculuk, teori-pratik paylaşım ve evrensel hedefler olarak belirlenmiş olup, bu hedefler doğrultusunda spor ekonomisinde uluslararası konferanslar ve periyodik seminerlere sponsorluk yapmaktadır. IASE konferanslarla, spor ekonomisinin her alanında araştırmacıların görüşlerini bir araya getirerek, genişletmektedir. ; buna karşılık seminerler ve atölye çalışmaları ile spor politikasındaki zorlu konulardaki araştırmaları ve tartışmaları teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

IASE, Uluslararası spor ekonomisinin geliştirilmesinde birtakım kilometre taşları ile meşgul olmuştur. Birlik, 1999’da başlayıp, Lizbon, Portekiz (2000), Malaga, İspanya (2001) ve New York, ABD (2002) konferanslarını takip ederek, spor ekonomisinde ilk uluslararası konferanslara ev sahipliği yapmıştır. Son yıllarda Birlik, Afrika’da (Stellenbosch, 2009) ve Güney Amerika’da (Rio de Janeiro, 2014) ilk spor ekonomisi konferanslarına ev sahipliği yapmıştır. IASE, artık her zamankinden daha fazla alanın dünya çapında genişletilmesine odaklanmaktadır. Bugün IASEnin 36 farklı ülkeden 186 üyesi bulunmaktadır.

17. Uluslararası Spor Ekonomisi Konferansını ve IASE, Genel Kurulu (The 17th IASE International Conference in Sport Economics Conference) 7-9 Kasım 2017 tarihleri arasında Çin’in Şanghay şehrinde düzenlendi. Konferans International Association of Sports Economists ( IASE), School of Economic and Management (SEM), Shanghai University of Sport (SUS), ortaklığında; The Centre for Law and Economics of Sport (CDES, Limoges University, France) koordinatörlüğü ve Fransız (INSEEC) Business School sponsorluğunda, “The International Journal of Sports Marketing and Sponsorship” dergisinin destekleri gerçekleştirildi.

17. Uluslararası Spor Ekonomisi Konferansının 2017 teması: “Sporun Sınırlarını Genişletme” olarak belirlenmiş olup, Spor ve ekonomik sistemler, Sporda pazar araştırmaları, Sporda işletme analizi, Spor ve etik (şeffaflık, hesap verebilirlik, demokrasi, sürdürülebilirlik, vb.) Eğlence olarak spor ve Mega spor olayların ekonomik ve sosyal etkileri alt başlıklarında, Teorik, ampirik çalışmaların yer aldığı, farklı ülkelerden bir çok akademisyenin katılımları gerçekleşen konferansta, Özellikle Çin ve Asya’daki spor araştırmalarına yer verilmiştir. Bizlerde konferansa, Türkiye’den Akdeniz Üniversitesinden Doç.Dr. Mustafa Yıldız, Ardahan Üniversitesinden Yrd.Doç.Dr. Talha Murathan ile “Türkiye’de Elektronik Spor Oyunları Sektörü”, Fırat Üniversitesinden Dr. Abdurrahman Kırtepe ile “Sportif Amaçlı Rekreasyonel Aktivitelerin Ekonomik Görünümü” isimli hazırlamış olduğumuz çalışmalar ile birlikte “Spor Sektöründe Yerel Üreticilerin Şehir Ekonomisindeki Görünümü” isimli çalımla ile de, Gaziantep Üniversitesinden, Öğretim Görevlisi Selahattin KOÇ ile birlikte konferansa aktif katılım sağlamış olduk.

Konferansın gerçekleştirildiği Şangay Spor Üniversitesi Shanghai University of Sport (SUS), Kasım 1952’de kurulmuş ve Çin’deki türünün ilk üniversitesidir. SUS, daha önce Çin Spor Genel Müdürlüğünün doğrudan yönetişimi altındaymış ve 2001 yılında Çin Sporunun Genel Yönetimi ve Şangay Belediye Hükümeti tarafından birlikte inşa edilmeye ve yönetilmeye başlanmış. SUS, altmış yılı aşkın süredir spor eğitimini geliştirme aşamasında çalışmalarına devam etmekte olup, spor bilimi ile donatılmış eğitim, yönetim, bilim, edebiyat, tıp ve sanat kategorisiyle çok disiplinli bir üniversiteye dönüşmüştür. SUS, lisans, yüksek lisans ve doktora programlarını kapsayan eksiksiz bir eğitim sistemi kurmuş ve spor bilimlerinde doktora sonrası araştırmalar için mobil istasyonu kurmuştur. Şu anda SUS, kampüste 4000’den fazla tam zamanlı lisans öğrencisi, 1000’i lisansüstü öğrenci, 1400’ü uluslararası öğrenci, 700’ü aşkın öğretim görevlisi ve idareci kadrosu bulunmaktadır; bunlardan 82’si Profesör, 170’u Doçent tir.

SUS, eğitim ilkesi olarak; “Öğrencilere ve öğretmenlere ömür boyu gelişme” felsefesi ile “öğrencileri hem dengeli bir liberal sanat ve bilim eğitimi ile hem de fiziksel ve zihinsel olarak geliştirmek, ahlakın ve tekniklerin karşılıklı olarak geliştirilerek”, toplumun güzel geleneklerini, öğretim ve araştırma alanına taşımış, hem öğretme hem de yetenek yetiştiriciliğinin kalitesinin sürekli olarak geliştirilmesi olarak benimsemiştir.

Konferansın diğer bir paydaşı olan School of Economic and Management (SEM) Ekonomi ve Yönetim Okulu : yönetim bilimi, spor ekonomisi, bilgi yönetimi, bilgisayar ve istatistik olmak üzere dört öğretim ve araştırma bölümünden oluşmaktadır. SEM bünyesinde bir spor doktora programı, iki spor yüksek lisans programı ve üç spor lisans programı olmak üzere bir eğitim yapısı oluşturulmuştur.. Son yıllarda, başarılı bir şekilde ulusal sosyal bilim fonu ana projesi alan okul Profesör Dai Jian önderliğindeki “Çin Halk Sporları Faaliyet Sistemi Üzerine Araştırmalar” Faaliyet Odaklı Hükümet ve Sporun Güç Temellerine dayanmaktadır. SEM’de spor bilgisi yönetimi ve spor pazarlamacılığı yapan 2 laboratuar bulunmaktadır. Buna ek olarak, öğrencilerin on adet bilim ve teknoloji eseri ulusal ve belediye tarafından “Challenge Cup” ödülleri bulunmaktadır.

SEM son yıllarda, öğretim üyelerinin, 11 ulusal konuyla ve 38 il projesinden oluşan, toplam 12 milyon Yuanlık fona sahip, 134 spor yönetimi projesine ev sahipliği yapmış; şimdiye kadar 13 Şangay Bilim ve Teknoloji İlerleme Ödülü, 22 akademik monografi ve ders kitabı olan okul, Sheffield Hallam Üniversitesi ve Florida Üniversitesi ile uluslararası işbirliği araştırmaları başlatmış.

SEM’deki araştırma ekipleri, belirlenen yönde birçok araştırmalar yaparak, Çin’in spor alanını dolduran Spor Genel İdaresi’nden “Çin sporu ve ilgili sanayi istatistik araştırması” projesine ev sahipliği yapmış ve tamamlamış. “Ulusal spor endüstrisinin gelişimi” için “on birinci beş yıllık plan” ve “onikinci beş yıllık plan” projeleri gibi pek çok önemli araştırmayı tamamlamış.

SEM, toplumla yakın temas kurmak ve disiplin yapısının düzeyini yükseltmek için Şangay Üniversitelerinde Beşeri ve Sosyal Bilimler Araştırma’nın kilit araştırma üssü olan “Spor Faaliyetleri Araştırma Merkezi” ile “Şangay Spor Piyango Araştırma Merkezi” ni kurmuş, Şangay Spor Piyango Yönetim Merkezi; ve Çin’in spor yönetimi ve gelişimine olumlu katkıda bulunarak “Çin Spor Bilim Topluluğu Spor Sektörü Şube” si birleşmiş birimleri haline gelmiştir.

2008 Pekin Olimpiyat Oyunları için yapılan başarılı çalışmalar ve Çin’deki sosyalleşmenin ve sanayileşmenin eğilimi SEM’in gelişimi için iyi bir fırsat ve dış ortam sağlamıştır. Şanghay Spor Üniversitesi’nin ortak çalışmalar yürüten SEM bu açıdan önemli avantajlar sağlamıştır. SEM Spor işletme yönetimi pratiğine yaygın bir şekilde katılmakta olup, spor idari kurumları, sosyal organizasyonlar ve işletmelerle yakın işbirliği ilişkisi kurmuş, akademisyenler ekibi, disiplin ve öğretim çalışması vb. bakımdan Ekonomi ve Yönetim Okulu daha yüksek bir aşamaya getirmek için üst düzey pratik yetenekler geliştirmektedir.

Spor tarihinde Olimpiyat gerçekleştirmiş, 1949-2012 yılları arasında 2735 madalya kazanmış, 1072 dünya rekoru kırmış, yıllık spor endüstrisi geliri %13 olan Çin’ in Shangay kentinde, Uluslararası Spor Ekonomistleri Birliği ile Şanghay Spor Üniversitesinin gösterişten uzak da, sadece bilimsel kaygı gözetilerek, ortaklaşa gerçekleştirilmiş oldukları “17. Uluslararası Spor Ekonomisi Kongresi” başarı ile sonuçlandırılmıştır.

09 Kasım 2017’de Çin Şanghay’da, Şanghay Spor Üniversitesi’nde (SUS) düzenlemiş olduğu, IASE Genel Kuruluna aktif katılım sağlayarak, 2020’den sonra gelecekteki IASE Uluslararası Konferansları için bizlerin sunmuş olduğu öneri üzerine; konferans başkanı Dr Joel MAXCY’ in, Seul, Güney Kore ve İstanbul’da yapılabilecek etkinlikler üzerine yoğunlaşacağını deklare etmesi ve İstanbul’un sonuç bildirgesinde yer alması (Minutes of the IASE General Assembly in Shanghai, China 09 Kasım 2017) bizler için bu konferansın en önemli kazanımı olmuştur.

07-09 Kasım 2017 de Çin, Şanghay Spor Üniversitesinde, Uluslararası Spor Ekonomistleri Birliği tarafından düzenlenen “17. Uluslararası Spor Ekonomisi Konferansı” ; Yükselen Spor Endüstrisinin; üretim ve organizasyon olarak, sadece batının ekonomik sistemlerine (Avrupa, Amerika) ait olmadığı, doğunun ekonomik sistemlerinde de, (Çin, Asya ) önemli bir yere sahip olduğunu bizlere göstermiştir. Bizlere düşen görev ise, son yıllarda gelişen Spor Eko Sistemlerinde Türkiye’nin yerini tespit etmek, spor endüstrisinin ve teknolojilerinin ülkemizde de gelişimine katkı sağlamaktır.