Düzülke

Edwin A. Abbott
İş Bankası Kültür Yayınları
Okuyucu Yorumu: Metin Yılmaz


Farklı ve hayal gücünüzü doyuran bir kitap olmuş düzülke. Matematiksel öğelerin, geometrik şekillerin, boyutların ve dar bakış açısının sebeblerini görebildiğimiz ufuk açıcı denebilecek bilim kurgulardan biri olmuş.

Kitaba başlar başlamaz o dünyayı hayal etmek oldukça zor. Fakat alışmaya başladıktan sonra yazarın ne denli iyi bir kurguyla bu dünyayı yarattığını kavramaya başlıyorsunuz. Düz bir ülkede, tek tip bir düşünce yapısıyla, farklı şeyleri ve farklı olguları hesaplamayan ya da düşünmeyen bir halkın içinde buluyorsunuz kendinizi. Aslına bakarsanız günümüzün dünyasından çok uzaklaşmış olmuyorsunuz. Günümüzde de bu tip olmasa da benzeri düşünce yapıları, saplanıp kalınmış idealler görüyorsunuz. Zaten yazar bunu bize en olmazı göstererek yapmaya çalışmış. Başarılı olmuş mu? Evet, bence fazlasıyla olmuş.

Distopyalar arasında ilklerden ve en farklılardan biri olduğunu söylemeliyim. En azından benim okuduklarım arasında en farklılardan biri. Farklı bir noktadan geometrik ve matematiksel olgulardan oluşan bir kitap olması belki size çekici gelmeyebilir fakat inanın başlar başlamaz bu algının üstesinden gelmenizi sağlıyor Düzülke.

Kitabını okuduktan sonra belki filmini de seyretmek istersiniz. Evet, Düzülke’nin filmini de animasyon olarak yapmışlar. 2007 yılında Dano Johnson ve Jeffrey Travis tarafından uyarlanmış. İncelemek isteyenler arama motoruna Düzülke ya da Flatland yazmanız yeterli.

İyi okumalar.


Kitap adı: Düzülke
Orijinal adı: Flat Land
Yazar: Edwin A. Abbott
Çeviri: Bülent O. Doğan
Yayınevi: İş Bankası Kültür Yayınları / Modern Klasikler Dizisi
Sayfa: 160
Baskı: 2015
Tür: Roman


Düzülke – Edwin A. Abbott

Arka kapak;
İngiliz dinadamı, eğitimci ve Shakespeare bilgini Edwin A. Abbott’un Düzülke’si 100 yıldan uzun bir süredir okurları etkilemeyi başarmış bir bilim ve matematik kurgusu, eğlenceli bir yergi. İki boyutlu Düzülke’de yaşayan bir Kare’nin günlük hayatı aracılığıyla iki boyutta yaşamanın nasıl bir şey olduğunu öğreniriz önce. Kadınları, erkekleri, sınıfları ve yöneticileri olan bir dünyadır burası. Sonra onunla birlikte çizgiülke, uzayülke ve noktaülkeyi keşfederiz. İki boyutlu bir dünya ve üç boyutlu dünyanın farklarını öğrenirken insan zihninin genel olarak daha büyük bir gerçekliği hayal edememesini öğreniriz aslında.

Düzülke bizi yalnızca matematiksel ve fiziksel sınırlamalara değil, toplumsal sınırlamalar da dahil olmak üzere genel olarak evrenimize koyduğumuz sınırlamalar sorununa yöneltir. 1884’te yayımlanmış ama dün yazılmış gibi okunan bir kitap olmasının sırrı, insanın düşünme alışkanlıklarına kök salmış algılamaları aşmasının zorluğunu vurgulamasıdır belki de.

“Düzülke yalnızca eğlenceli ve zekice bir geometri alıştırması olmayıp, Evrenimiz ve kendimiz hakkında derin düşüncelere dalmamıza yol açabilecek bir söylevdir.”

-İsaac AsimoV-