İngiliz Guardian gazetesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Almanya’ya yönelik eleştirilerine sayfalarında geniş yer verdi.
Erdoğan Pazar günü İstanbul’da yaptığı bir konuşmada Almanya’nın Türk bakanların bazı referandum kampanyası etkinliklerini iptal etmesine tepki göstermiş, “Sizin şu andaki uygulamalarınız geçmişteki Nazi uygulamalarından farklı değil, bunu böyle biliniz” demişti.
Guardian gazetesi, Erdoğan’ın “Nazi” benzetmesinin, Türkiye ve Almanya arasındaki diplomatik ilişkilerde gözlenen büyük gerginliği yansıttığını yazdı.
Gazetenin dış haberler sayfalarındaki haber, Guardian’ın Berlin muhabiri Philip Oltermann’ın imzasını taşıyor, Amerikan Associated Press ajansının haberinden de bilgiler içeriyor.
Haberde Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ile Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin bazı konuşmaları için verilen izinlerin güvenlik gerekçesiyle iptal edildiği, bunun Türk hükümetini öfkelendirdiği hatırlatılıyor. Ankara’nın Berlin’i, anayasa değişikliği referandumunda “Evet” karşıtı bir kampanya yürütmekle suçladığı ve Dışişleri Bakanlığı’na çağrılan Almanya’nın Ankara Büyükelçisi’ne protesto notası verildiği de ekleniyor.
‘Merkel yasak çağrılarını reddetmişti’
Haberden bazı satırlar şöyle:
“Almanya Başbakanı Angela Merkel geçen hafta Erdoğan ve bakanlarının ülkesinde kampanya yürütmelerinin yasaklanmasına yönelik çağrıları reddetmişti. Merkel’in sözcüsü, ifade özgürlüğüne saygı duyulmasının önemli olduğunu söylemişti…
“Yine de Nazi benzetmesi, Türkiye ve Almanya arasındaki diplomatik ilişkilerde gözlenen büyük gerginliği yansıtıyor. Geçen yaz Türkiye’de iktidardaki AK Parti’ye yakın bazı gazeteler, Almanya’daki bir mahkemenin Erdoğan’ın Köln’deki bir mitinge video konferans yoluyla katılmasını yasaklaması sonrası, Merkel’i Hitler’e benzetmişlerdi.
“Takvim gazetesi, ‘Nazi geçmişinden kurtulamayan Almanya maskesini çıkardı’ demişti. Akşam gazetesi ise ilk sayfasında ‘HEIL MERKEL!’ sürmanşetinin altında Merkel’e photoshopla ‘Nazi bıyığı’ takarak Nazilere özgü ‘Hitler selamı’ verdirmişti.”
Guardian’daki haberde geçmişte Yunanistan ve Polonya’da yayımlanan bazı gazetelerin de benzer söylemi benimsedikleri ancak bir devlet başkanının aynı şeyi yapmasının neredeyse başka bir örneği olmadığı belirtiliyor.
‘Erdoğan aklını yitirdi’
Almanya hükümeti, Erdoğan’ın sözleri ile ilgili olarak herhangi bir açıklama yapmayacağını duyurdu. Ancak bazı Alman siyasetçiler “Nazi” benzetmesi nedeniyle Erdoğan’ı eleştirdi.
Haziran 2016’da ‘LGBT Onur Yürüyüşü’ne katılmak için gittiği İstanbul’da gözaltına alınan Yeşiller Partisi milletvekili Volker Beck Twitter sayfasında Erdoğan için, “Aklını yitirdi” yazdı.
Merkel’in lideri olduğu Hristiyan Demokrat Parti’nin parlamento grubu lideri Volker Kauder, “NATO üyesi bir ülkenin cumhurbaşkanının ittifaka üye bir diğer ülke hakkında böyle bir yorumda bulunması inanılmaz ve kabul edilemez birşey. Özellikle bunu yapan, hukukun üstünlüğü konusunda ciddi sorunları olan bir ülke” dedi.
Sol Parti milletvekillerinden Sevim Dagdelen ise Erdoğan’ı, “Alan faşizmini küçümseme ve onun kurbanlarıyla dalga geçmekle” suçladı.
Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel ise Pazar günü Bild am Sonntag gazetesinde yayımlanan yazısında Türkiye ile “zor bir stres testinden” geçtiklerini yazdı, “iki ülke arasındaki dostluğun temelinin ortadan kaldırılmasına izin verilmemesi” uyarısında bulundu.
‘Merkel yine pasif davranmakla suçlanıyor’
Haberinde tüm bu tepkilere yer veren Guardian, Merkel’in gerginliği azaltmak için Cumartesi günü Başbakan Binali Yıldırım’ı telefonla aradığını, iki ülke dışişleri bakanlarının Çarşamba günü Almanya’da görüşmelerinin planlandığına da değiniyor.
Guardian’daki haberde Alman Die Welt gazetesinin Türkiye muhabiri Deniz Yücel’in geçen hafta tutuklandığı, Merkel’in ise geçen yıl Alman komedyen Jan Böhmermann’ın yargılanmasına yeşil ışık yakarak “Erdoğan’a yaltaklanmakla” suçlandığı belirtiliyor.
Haber şu satırlarla noktalanmış:
“Almanya Başbakanı mevcut diplomatik krizde de yine çok pasif davranmakla suçlanıyor. Almanya’da haftalık yayımlanan Der Spiegel dergisi Türkiye ile Avrupa Birliği arasında imzalanan mülteci anlaşmasının alternatifinin bulunması çağrısında bulundu. Derginin son sayısındaki başyazıda ‘Kendimizi Erdoğan’ın zincirlerinden kurtarmak için en uygun zamandayız’ deniyor.”
